Pokémon Legends: Z-A là game thể loại gì?

 

Từ khi ra mắt phần đầu tiên vào năm 1996, Pokémon luôn được xem là một dòng game thuộc thể loại RPG phiêu lưu (Adventure RPG) – hay chính xác hơn là JRPG (Japanese Role-Playing Game), bởi nó mang đầy đủ những đặc trưng kinh điển của thể loại này:

• Cơ chế chiến đấu theo lượt (Turn-Based Combat): người chơi ra lệnh cho Pokémon của mình sử dụng kỹ năng, chọn chiêu thức, và đối thủ đáp trả trong lượt kế tiếp – tương tự như Final Fantasy hay Dragon Quest thời kỳ đầu.

• Yếu tố nhập vai (Role-Playing): người chơi vào vai một huấn luyện viên (Trainer), phiêu lưu qua các vùng đất, bắt và huấn luyện Pokémon để trở thành Nhà vô địch.

• Hệ thống phát triển nhân vật: Pokémon lên cấp, học chiêu mới, tiến hóa – một hình thức “level-up system” rất quen thuộc trong JRPG truyền thống.

• Tuyến hành trình rõ ràng: mỗi vùng (Region) có chuỗi Gym, đối thủ, và cốt truyện riêng – cấu trúc tuyến tính nhưng mang cảm giác phiêu lưu.

 

Pokémon Red Version  là một trò chơi nhập vai (RPG) và chiến thuật theo lượt (TBS) diễn ra tại vùng Kanto. Người chơi sẽ thu thập 8 Huy chương Gym để trở thành Nhà vô địch Pokémon và hoàn thành Pokédex với 151 Pokémon. Đây là phiên bản đầu tiên trong series Pokémon nổi tiếng. Ra mắt lần đầu tại Nhật Bản năm 1996 (dưới tên Pokémon Red & Green), và tại phương Tây vào năm 1998 dưới tên Pokémon Red & Blue, đây chính là bộ đôi game đã khai sinh toàn bộ vũ trụ Pokémon – đặt nền móng cho hơn hai thập kỷ thành công của thương hiệu toàn cầu. Cả hai phiên bản được phát triển bởi Game Freak và phát hành bởi Nintendo trên hệ máy Game Boy, mở đầu cho dòng game RPG phiêu lưu huyền thoại mà đến nay vẫn duy trì công thức cốt lõi: bắt – huấn luyện – chiến đấu – trở thành Nhà vô địch Pokémon.

 

Từ Pokémon Red/Blue, Gold/Silver cho tới Pokémon Diamond Version và Black/White, công thức này gần như không thay đổi: khám phá – chiến đấu – thu phục – huấn luyện – chiến thắng.
Chính vì vậy, Pokémon luôn được xem như cánh cửa đưa người chơi nhỏ tuổi đến với JRPG – nhẹ nhàng hơn Final Fantasy nhưng vẫn đầy chiến thuật.

JRPG là gì? Khám phá linh hồn của dòng game nhập vai Nhật Bản

Sự chuyển mình của Pokémon hiện đại

Khi bước sang kỷ nguyên Nintendo Switch, Game Freak bắt đầu thử nghiệm các biến thể mới của hệ thống JRPG truyền thống, phản ánh sự thay đổi trong xu hướng thiết kế game hiện đại:

Pokémon: Let's Go, Pikachu! /Eevee (2018)

Let’s Go đánh dấu bước ngoặt lớn khi dòng game Pokémon chuyển sang đồ họa 3D hoàn chỉnh, tông màu sáng và gần gũi với phong cách anime.
Pokémon có biểu cảm sinh động, bản đồ Kanto được tái hiện chi tiết và sống động hơn bao giờ hết.

Về mặt trình bày, đây cũng là game Pokémon đầu tiên hỗ trợ điều khiển chuyển động (motion control) – hướng tới cảm giác “thật tay” khi bắt Pokémon, thay vì chỉ nhấn nút.

 

Điểm khác biệt chính giữa hai bản:

• Let’s Go Pikachu: Pikachu luôn ngồi trên vai người chơi, biểu cảm linh hoạt, học được nhiều chiêu điện mạnh.
• Let’s Go Eevee: Eevee cưỡi trên đầu, có thể học nhiều chiêu thuộc các hệ khác nhau (Fire, Water, Electric…), linh hoạt hơn trong chiến đấu.

Let’s Go đánh dấu bước ngoặt lớn khi dòng game Pokémon chuyển sang đồ họa 3D hoàn chỉnh, tông màu sáng và gần gũi với phong cách anime. Pokémon có biểu cảm sinh động, bản đồ Kanto được tái hiện chi tiết và sống động hơn bao giờ hết. Về mặt trình bày, đây cũng là game Pokémon đầu tiên hỗ trợ điều khiển chuyển động (motion control) – hướng tới cảm giác “thật tay” khi bắt Pokémon, thay vì chỉ nhấn nút.

Truyền thống phát hành hai phiên bản song hành vẫn được giữ lại, nhưng lần này mục tiêu rõ ràng hơn: Tạo trải nghiệm cá nhân hóa: người chơi chọn bạn đồng hành yêu thích:

Pikachu tượng trưng cho biểu tượng cổ điển, còn Eevee là biểu trưng cho sự dễ thương và linh hoạt. Một số Pokémon chỉ xuất hiện độc quyền trong từng bản, khuyến khích trao đổi. Tuy nhiên, người chơi không cần mua cả hai – chỉ cần chọn bản mình yêu thích, vẫn có thể hoàn thành cốt truyện trọn vẹn và trao đổi Pokémon qua bạn bè hoặc Pokémon GO.

Pokémon Sword /Shield (2019)

Cơ chế mới Dynamax / Gigantamax biến Pokémon thành hình dạng khổng lồ trong trận đấu, thay thế Mega Evolution và Z-Move từ các thế hệ trước. Tựa game cũng có bản mở rộng DLC Isle of Armor và The Crown Tundra, mở rộng bản đồ và cốt truyện – đánh dấu thời kỳ Pokémon dần chuyển sang cấu trúc “Game chính + mở rộng kỹ thuật số”.

Pokémon Legends: Arceus  (2022)

Ra mắt vào tháng 1 năm 2022, Pokémon Legends: Arceus là một trong những dự án táo bạo nhất mà Game Freak từng thực hiện.
Đây không chỉ là phần spin-off đơn thuần, mà là bước ngoặt lớn đưa Pokémon thoát khỏi khuôn mẫu JRPG truyền thống, mở ra hướng đi mới cho dòng game với thế giới mở, cơ chế hành động và sự tự do chưa từng có.

Pokémon Legends: Arceus đã thay đổi hoàn toàn cách người chơi tiếp cận Pokémon:

Bắt Pokémon trong thế giới mở

• Không còn gặp ngẫu nhiên khi đi qua cỏ nữa.

• Người chơi ẩn nấp, ném Poké Ball trực tiếp, hoặc dùng vật phẩm để thu hút Pokémon – tất cả diễn ra theo thời gian thực, không cần vào giao diện chiến đấu.

• Một số Pokémon hung hãn có thể tấn công người chơi trực tiếp, buộc phải né, lăn hoặc trốn.

Chiến đấu nửa hành động – nửa theo lượt

• Khi chọn chiến đấu, người chơi có thể tung lệnh trong thời gian thực, không tách khỏi thế giới xung quanh.

• Giới thiệu hai phong cách chiến đấu mới:

  • Strong Style: tăng sát thương nhưng chậm lượt.

  • Agile Style: ra đòn nhanh hơn, yếu hơn nhưng chiến thuật linh hoạt.

Pokédex và nghiên cứu Pokémon

• Mỗi Pokémon không chỉ cần “bắt” một lần, mà phải hoàn thành nhiều nhiệm vụ nghiên cứu: quan sát, cho ăn, bắt nhiều lần, hoặc chiến đấu nhiều dạng.

• Điều này khiến Pokédex trở thành một cuốn nhật ký sinh học sống động, không chỉ là danh sách tên.

Nhiệm vụ và chế tạo

• Người chơi có thể nhặt nguyên liệu và chế tạo vật phẩm như Poké Ball, thuốc hồi máu, bẫy…

• Hệ thống nhiệm vụ phụ (Side Quest) làm phong phú thế giới, đồng thời mở khóa nhiều tương tác mới với cư dân Hisui.

Pokémon Legends: Arceus không chỉ thành công về thương mại mà còn tạo ảnh hưởng mạnh mẽ đến hướng phát triển của thương hiệu:

• Nhiều cơ chế (bắt trong thời gian thực, Pokémon tương tác với môi trường, hệ thống thế giới mở) đã được giữ lại và mở rộng trong Pokémon Scarlet/Violet và Pokémon Legends: Z-A.

• Arceus chứng minh rằng Pokémon có thể đổi mới mà vẫn giữ linh hồn JRPG – chiến đấu chiến thuật, huấn luyện, khám phá.

Pokémon Legends: Z-A – Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại

Với Pokémon Legends: Z-A, Game Freak tiếp tục đi theo hướng JRPG tiến hóa, thay vì từ bỏ gốc rễ:

• Game vẫn mang cấu trúc RPG phiêu lưu: nhiệm vụ, huấn luyện Pokémon, tham gia các giải đấu, nâng cấp kỹ năng, hoàn thành Pokédex.

• Tuy nhiên, hệ thống chiến đấu đã chuyển sang dạng 3D động (Arena-Style), nơi Pokémon có thể di chuyển trong chiến đấu, thay cho vị trí cố định truyền thống.

• Người chơi vẫn “ra lệnh” cho Pokémon – tức là vẫn có yếu tố chiến thuật theo lượt – nhưng được hỗ trợ bằng di chuyển tự do, né đòn và tương tác trong thời gian thực.

Điều này khiến Z-A không hoàn toàn là Action RPG, nhưng cũng vượt xa giới hạn JRPG cổ điển – giống như một “JRPG thế hệ mới”, kết hợp giữa chiến thuật, hành động và khám phá mở.

Pokémon Legends: Z-A lập kỷ lục doanh số 5,8 triệu bản trong tuần đầu – Dòng game huyền thoại tiếp tục bùng nổ

Tổng kết

• Pokémon khởi nguồn là JRPG thuần túy – mang tinh thần chiến đấu theo lượt và cấu trúc tuyến tính.

• Qua thời gian, dòng game dần tiến hóa thành Adventure RPG lai mở – vẫn trung thành với nhập vai, nhưng tự do hơn trong khám phá và nhịp chiến đấu.

• Pokémon Legends: Z-A là bước trung gian hoàn hảo: giữ nguyên bản sắc nhập vai, đồng thời cập nhật cách chơi năng động để phù hợp với thời đại Switch 2.